Pasaportu sınır görevlisine uzatıp yeni bir ülkeye girişinizi simgeleyen o küçük mürekkep damgası, yakında geçmişte kalabilir. Avrupa Birliği, Entry/Exit System (EES) adı verilen yeni dijital sınır yönetimi sistemiyle, Schengen bölgesine giriş ve çıkışlarda manuel pasaport damgalamasını aşamalı olarak sona erdiriyor.
Ekim 2025’te kademeli olarak uygulanmaya başlanan sistemin, 2026 baharında tamamen devreye girmesi planlanıyor. BBC’nin aktardığı bilgilere göre EES, AB üyesi olmayan yolcuların parmak izi ve yüz tanıma gibi biyometrik verilerini, giriş-çıkış tarihleriyle birlikte dijital ortamda kaydedecek. Böylece sınır geçişlerinde hem hız hem de güvenlik seviyesinin artırılması hedefleniyor.
Dijital sınırlar küresel standart haline geliyor
Avrupa Birliği’nin bu adımı, küresel ölçekte yaygınlaşan biyometrik sınır kontrollerinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Avustralya, Japonya ve Kanada gibi ülkeler halihazırda benzer sistemleri kullanırken, ABD de biyometrik sınır yönetimini genişletmeyi planlıyor. Dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte, pasaport damgaları gibi somut seyahat sembollerinin yerini veri tabanları almaya başlıyor.
Hız kazancı var, nostalji kaybı da…
Sık seyahat edenler için yeni sistem ciddi bir zaman tasarrufu anlamına geliyor. Yılda 250–300 gününü yollarda geçirdiğini söyleyen turizm yöneticisi Jorge Salas-Guevara, dijitalleşmenin özellikle yoğun havalimanlarında sınır geçişlerini büyük ölçüde hızlandıracağını savunuyor.
Ancak herkes bu değişimden memnun değil. Bazı yolcular için pasaport damgaları, seyahatin somut hatıraları arasında yer alıyor. Kimileri bu boşluğu magnetler, biletler veya dijital seyahat günlükleriyle doldurmaya hazırlanıyor.
Kültürel boyuta dikkat çeken yorumcular ise meselenin sadece pratiklik olmadığını vurguluyor. “Bu aslında analog ile dijital arasındaki fark,” diyen seyahat yazarı Bixby, fiziksel bir belgenin verdiği hissin dijital kayıtlarda karşılığının olmadığını savunuyor. “Pasaport damgasının bir ‘aura’sı var. Her şey dijitalleştiğinde bu his kayboluyor.”
Sessiz bir dönüşüm
Avrupa Birliği’nin EES hamlesi, sınır geçişlerini daha hızlı ve güvenli hale getirmeyi amaçlarken, seyahat kültürünün sessiz ama köklü bir unsurunu da tarihe karıştırmaya hazırlanıyor. Pasaport damgaları belki yakında olmayacak; ancak onların bıraktığı iz, seyahat anılarında yaşamaya devam edecek.