Ukrayna–Rusya savaşı, küresel havacılık sektörünü olduğu gibi Türk sivil havacılığını da derinden etkiledi. Savaş öncesinde Kiev, Lviv, Odessa, Harkiv ve Zaporijya gibi şehirlere Türk Hava Yolları (THY) ve Pegasus Airlines tarafından düzenli seferler yapılıyor; Ukrayna ise Türk vatandaşlarına vize uygulamayan ülkeler arasında yer alıyordu. Bu durum, hem turizm hem de iş seyahatleri açısından önemli bir trafik yaratıyordu.
Ancak çatışmalarla birlikte Ukrayna hava sahasının tamamen kapanması, bu dinamik pazarı bir gecede durma noktasına getirdi.
Kapanan destinasyonlar & iptal edilen seferler
Savaş öncesi Ukrayna, Türk havayolları için Karadeniz havzasının en güçlü pazarlarından biriydi. THY ve Pegasus’un toplamda günde 10’un üzerinde seferi bulunuyordu.
Savaşla birlikte:
-
Tüm Ukrayna uçuşları süresiz olarak durduruldu,
-
Kiev, Lviv, Odessa gibi hatlar programdan tamamen çıkarıldı,
-
Şirketlerin Ukrayna’ya yönelik satış gelirleri sıfırlandı.
THY’nin doğu Avrupa stratejisinde önemli rol oynayan Ukrayna hatları, frekans ve yolcu sayısı bakımından kaybedilen en büyük pazar oldu.
Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat avantajı sona erdi
Ukrayna’nın Türk turistlere sağladığı vizesiz, pasaportsuz kimlikle giriş imkânı, özellikle tatil ve kısa ziyaretlerde büyük avantaj sağlıyordu. Yılda 700 binin üzerinde Türk vatandaşı Ukrayna’yı ziyaret ediyordu.
Bu potansiyel trafik tamamen dururken, Türk turizm sektörü de Ukraynalı ziyaretçi sayısında ciddi kayıp yaşadı. Savaş öncesi yılda 2 milyona yakın Ukraynalı turist, Türkiye’ye geliyordu.
Transit yolcu trafiği değişti
Ukrayna üzerinden Türkiye’ye gelen ya da Türkiye üzerinden üçüncü ülkelere geçiş yapan yolcular, savaş sonrası alternatif güzergâhlara yöneldi. Özellikle:
-
Kiev çıkışlı Orta Doğu – Avrupa bağlantıları,
-
Lviv çıkışlı Akdeniz tatil turizmi,
-
Odessa çıkışlı Atlantik ötesi bağlantılar
tamamen ortadan kalktı.
Bu durum, Türk havayollarının aktarma trafiğinde düşüşe yol açtı.
Ukraynalı havayollarının yokluğu: Rekabet azaldı, pazar daraldı
Ukrayna Havayolları (UIA), SkyUp ve Bees Airlines gibi Ukraynalı taşıyıcıların uçuşlarını durdurması, Türk havacılığı için rekabeti azaltan bir unsur olsa da yeni bir pazar yaratmadı, çünkü ülke hava sahası kapalı.
Turizm ve ekonomi etkisi
Türkiye’nin özellikle Antalya, İstanbul ve İzmir gibi şehirlerinde Ukraynalı turist talebi savaşla birlikte düştü. 2021’de 2 milyona yakın Ukraynalı turist gelirken, savaş sonrası rakam yarıdan fazla düşüş gösterdi.
Bu düşüş havayolu şirketleri kadar:
-
Otelleri,
-
Tur operatörlerini,
-
Charter şirketlerini,
-
Seyahat acentelerini
de etkiledi.
Geri dönüş belirsiz
Ukrayna pazarının yeniden açılması, savaşın seyrine bağlı. Hava sahasının güvenli kabul edilmesi ise yıllar alabilir. Uzmanlara göre Ukrayna uçuşlarının tamamen normale dönmesi:
-
En iyi ihtimalle savaş sonrası birkaç yıl,
-
Havaalanlarının yeniden inşası,
-
Hava sahası güvenlik denetimleri,
-
Sigorta maliyetlerinin düşmesi
gibi koşullara bağlı.