Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası (HTK-SEN), Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) hayata geçirmeyi planladığı "Kurumsal Dönüşüm Modeli" kapsamında pilot ve hava trafik kontrolörlerinin uzaktan eğitimle yetiştirilmesi projesine sert tepki gösterdi. Sendika, bu uygulamanın uluslararası standartlara aykırı olduğunu ve havacılık emniyeti açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu savundu.

“Uluslararası Normlara Uygun Değil”

Sendika tarafından yapılan açıklamada, başta ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) olmak üzere EASA (Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı) ve Eurocontrol gibi kuruluşların belirlediği eğitim standartlarının yüz yüze, uygulamalı ve denetimli eğitim modelini zorunlu kıldığı belirtildi. Açıklamada, “Teorik bilgi kadar, stres yönetimi, karar alma ve insan faktörlerine dayalı pratik beceriler uzaktan eğitimle sağlanamaz” ifadelerine yer verildi.

“Denetleyen Kurum Eğitim Veremez”

SHGM’nin düzenleyici ve denetleyici otorite olarak eğitim faaliyetini doğrudan yürütmesinin, kurumun tarafsızlığını zedeleyeceği savunuldu. HTK-SEN, eğitim ve denetim faaliyetlerinin aynı kurum çatısı altında yürütülmesinin çıkar çatışmasına neden olacağını ve güven zafiyeti doğuracağını vurguladı.

ICAO’dan da Şifahi Uyarı

HTK-SEN, ICAO yetkilileriyle yapılan görüşmelerde söz konusu projeye dair uluslararası düzeyde de kaygıların dile getirildiğini belirtti. Açıklamada, “Ülkemizin ICAO puanlarının düşme riski göz ardı edilmemelidir” denildi.

“Emniyetin Yerine Popülizm Konulamaz”

SHGM’nin projeyi “havacılığı halka açmak” gerekçesiyle savunduğunu ifade eden sendika, bu yaklaşımın yanıltıcı olduğunu kaydetti. Açıklamada, pilotluk ve hava trafik kontrolörlüğünün belirli bir yetenek, disiplin ve özel eğitim gerektiren uzmanlık alanları olduğu vurgulanarak, “Erişilebilirlik, havacılık emniyeti ve nitelikten taviz verilerek sağlanamaz” denildi.

“Eğitim Masrafları Zaten Karşılanıyor”

HTK-SEN, hava trafik kontrolörlerinin eğitim giderlerinin hâlihazırda Eurocontrol tarafından karşılandığını, bu nedenle devlet bütçesine yük oluşturmadığını hatırlatarak, uzaktan eğitim sisteminin ekonomik gerekçelerle savunulmasının da geçersiz olduğunu belirtti.

Sendika, “Bu yanlıştan ivedilikle dönülmeli” çağrısıyla açıklamasını sonlandırdı ve projenin iptali için hukuki girişimlerde bulunacaklarını bildirdi.

HTK-SEN’in Konuya İlişkin Tam Açıklaması:

“Havacılık Emniyetine Yönelik Tehdit Oluşturan ‘KDM Uzaktan Eğitim Projesi’ne İlişkin Kamuoyu Bilgilendirmesi

Bugün bazı basın yayın organlarında yer alan, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından geliştirilen ve kamuoyuna ‘Kurumsal Dönüşüm Modeli’ adıyla duyurulan uzaktan eğitim sistemi aracılığıyla pilot ve hava trafik kontrolörü yetiştirilmesi hedefi, havacılık emniyeti ve uluslararası standartlar açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu yaklaşım, mesleki yeterlilik gerektiren, yüksek sorumluluk taşıyan ve doğrudan insan hayatını etkileyen iki kritik görevin niteliğini göz ardı etmektedir.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) başta olmak üzere, Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) ve Eurocontrol gibi yetkin kuruluşlar; pilotaj ve hava trafik kontrolörlüğü gibi mesleklerin eğitim süreçlerine ilişkin açık ve bağlayıcı standartlar belirlemiştir. Bu standartlara göre, söz konusu meslek gruplarının eğitimi uygulamalı, yüz yüze ve denetimli ortamda, yetkin eğitim kuruluşları tarafından verilmelidir. Teorik bilginin yanında, karar verme, stres yönetimi, insan faktörleri, ekip çalışması gibi alanlarda pratik senaryolarla geliştirilmiş beceriler zorunludur. Uzaktan eğitim sistemleri, bu kritik becerilerin kazandırılması ve ölçülmesi açısından yetersiz ve risklidir.

SHGM’nin, eğitim faaliyetlerini doğrudan yürütmeye yönelik bu girişimi, ulusal ve uluslararası mevzuata da aykırıdır. Gerek 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, gerekse ilgili uluslararası mevzuata göre SHGM’nin asli görevi; düzenleyici ve denetleyici bir otorite olarak havacılık faaliyetlerinin güvenliğini sağlamak ve sivil havacılık kuruluşlarını denetlemektir. Eğitim faaliyetlerinin bizzat SHGM eliyle yürütülmesi, hem tarafsızlık ilkesine hem de kurumsal görev tanımlarına aykırıdır. Eğitim ile denetimin aynı kurum çatısı altında toplanması, sektörde ciddi bir çıkar çatışması yaratacak, güvenilirlik zafiyeti doğuracaktır.

Bu durum henüz proje aşamasındayken görüşme gerçekleştirdiğimiz ICAO yetkilileri de benzer çekincelerini şifahi olarak Sendikamızın yetkililerine iletmiştir. Halihazırda ülkemizin ICAO puanlarının seviyesi dikkate alındığında, bu adımın havacılık sektörü adına çok daha büyük sorunları beraberinde getireceği aşikardır.

SHGM’nin söz konusu projeyi “havacılığı halka açmak” gerekçesiyle savunması ise yanıltıcıdır. Pilotluk ve hava trafik kontrolörlüğü, belirli yetenek, disiplin, stresle başa çıkma kapasitesi ve uzun süreli eğitim gerektiren uzmanlık alanlarıdır. Bu meslekleri erişilebilir hale getirmek adına bilimsel ve mesleki gereklilikleri göz ardı etmek, havacılık emniyetine doğrudan zarar verir. İlaveten, hava trafik kontrolörlerinin tüm eğitim maliyetleri ülkemize bir yük teşkil etmeden, EUROCONTROL tarafından karşılanmaktadır. Dolayısıyla bu maliyetleri düşürmeyi hedeflemenin ülkemiz açısından hiçbir faydası olmadığı gibi, döviz girdisinin azalmasına da yol açacaktır.

Buradan tüm ilgili kurumlara çağrımız; uluslararası standartlara, insan hayatını önceleyen yaklaşımlara ve Türkiye’nin havacılıkta kazandığı güvenilirliğe sahip çıkılması ve bu yanlıştan ivedilikle vazgeçilmesidir. Havacılıkta erişilebilirlik, nitelikten ve emniyetten taviz verilerek sağlanamaz.

Havacılık sektörümüzün geleceğini ve emniyetini koruma bilinciyle, Sendikamızca Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere tüm ilgili kurumlar ve hukuki makamlar nezdinde gerekli girişimlerde bulunulacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”