1980’lerde İngiltere, havacılıkta devrim yaratma potansiyeli taşıyan bir projeye girişti. HOTOL (Horizontal Take-Off and Landing) adı verilen uzay uçağı, Rolls-Royce’un geliştirdiği özel motoruyla tek aşamada yörüngeye çıkabilecek şekilde tasarlandı. Proje, British Aerospace öncülüğünde yürütüldü.
Daha Ucuz ve Yenilikçi Uydu Fırlatma Hedefi
HOTOL, geleneksel roketlere göre daha küçük, yeniden kullanılabilir ve verimli bir uzay aracı olarak planlandı. Normal bir pistten kalkacak, atmosferde jet motoruyla hızlanıp ardından roket moduna geçerek yörüngeye ulaşacaktı. Görevini tamamladıktan sonra ise planör gibi süzülerek piste inecekti. 7–8 tonluk yük kapasitesine sahip olması öngörülen araç, ABD’nin Uzay Mekiği’ne göre yaklaşık %20 daha ekonomik olacaktı.
Tamamen karbon kompozit malzemelerden üretilmesi planlanan HOTOL, Concorde’dan esinlenen delta kanat tasarımı sayesinde yeniden girişte ısıya dayanıklı fayanslara ihtiyaç duymayacaktı.
Siyasi ve Teknik Engeller
Yaklaşık 4 milyar sterlin maliyet öngörülen projeye Avrupa’dan beklenen destek gelmedi. Almanya sınırlı ilgi gösterirken, Fransa kendi “Hermes” programını gerekçe göstererek katılmadı. ABD ile iş birliği seçeneği de siyasi nedenlerle reddedildi.
Teknik açıdan da sorunlar vardı. Özellikle motorun ağırlığı uçağın denge merkezini bozuyor, bu da yük kapasitesini düşürerek ekonomik verimliliği tartışmalı hale getiriyordu. İngiltere Savunma Bakanlığı projeye askerî açıdan ihtiyaç duymayınca, hükümet desteği 1989’da tamamen çekildi.
Skylon ile Devam Eden Hayaller
HOTOL’un fikir babası Alan Bond, projeyi sonlandırdıktan sonra Reaction Engines şirketini kurdu ve Skylon adını verdiği yeni bir uzay uçağı üzerinde çalıştı. Burada kullanılacak SABRE motoru, HOTOL’da geliştirilen teknolojilerin bir devamıydı. Ancak bu proje de başarıya ulaşamadı. Reaction Engines 2024’te iflas etti ve İngiltere’nin uzay uçağı geliştirme hayali bir kez daha rafa kalktı.
